GÜZELYURT VE MANASTIRLAR VADİSİ

Yüksek Kilisenin yeraldığı Analipsis Tepesi ve civarında çok miktarda obsidiyen (volkanik tabii cam) den işlenmiş taş baltaları ve keramik parçalara rastlanması bölgede kalkolitik çağ insanın burada yaşadığını göstermektedir. Hititler, Persler, Kapadokya Krallığı, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemleri yaşamıştır. Tarihin başlangıcından beri çok değişik kültür ve dinlerin sahne olmuştur. St. Paul’ün bölgeye getirdiği hristiyanlık, ilk yıllarda büyük tepki görmüştür. İmparatorluk tarafından resmi din kabul edilinceye kadar bu dine inananlar Güzelyurt ve çevresi, Ihlara Vadisi ve Soğanlı gibi yerlere saklanmıştır.

 

 

 

Güzelyurt’lu Aziz Gregorius ve Kayserili Basilus birlikte ortaya koydukları fikirlerle zaman içinde Ortodoks mezhebinin kurucuları durumuna gelmiştir, buna bağlı olarak da ilk manastır hayatı Güzelyurt’ta başlamıştır.
Roma’nın din üzerin deki baskısı, İkonoklast Akım’ın başlamasına sebep olmuştur. Bu dönemde Aziz Gregorius’un ortaya koymuş olduğu dini sistem o kadar kuvvetlidir ki, bölge bu hareketten yara almadan kurtulmuştur ve İkonoklast Akım’a karşı olan hristiyan din adamlarına sığınak olmuştur.

 

 

XII. yy.da Anadolu ‘ya hakim olan Selçuklular döneminde Hristiyan ve Müslüman halk bir arada yaşamaya başlamıştır. Ihlara Vadisi içerisindeki Belisırma ‘da bulunan St. Georges (Kırkdamaltı) kilisesindeki bir fresk de dönemin beylerbeyi olan Basil Güyakupos Türk kıyafetleri içinde resmedilmiştir ve freskin kitabesinde Sultan II. Mesud için ‘‘çok yüksek ve çok asil bir Sultan’’ifadesi kullanmıştır.

 

 

 

 

Aksaray’ın 45 km. doğusunda yer alan Güzelyurt, kuruluşundan beri bazı değişiklerle zamanımıza kadar gelmiştir. En eski ismi Roma ve Bizans devirlerinde KARBALLA idi. Selçuklu hakimiyetinde ismi GELVERİ olarak değiştirilmiş ve Seklime Kalesinde bağlanmıştır. Daha sonra Osmanlı hakimiyetine geçen Gelveri’nin ahalisi son nüfus mübaledesinde Yunanistan’a gitmiştir. 1960’lı yıllarda Gelveri ismi Güzelyurt olarak değiştirilmiştir. 1989 yılında ilçe yapılmıştır.

 

 

1924 yılında mübadele Yunanistan’a giden Güzelyurt’lulardan hayatta olanlar, onların çocuk ve torunları Güzelyurt’u ziyarete gelmektedir ve bir bayram havasıyla karşılanmakta, evlerde misafir edinmektedir.
Mimari dokusu apayrı bir önem taşımaktadır. Tüm ev ve iş yerleri kesme taştan inşa edinmektedir. Tabi güzelliğe sahiptir.
Güzelyurt ve civari Kapadokya’nın tüm özelliklerini üzerinde toplamıştır. İki tarafı yüksek kayalarla çevrili, ortasında ırmak akan ve söğüt ağaçlarıyla kaplı MANASTIRLAR VADİSİ 5.5 km. uzunluğunda olup içerisinde pek çok kilise, kaya oyma yerleşim yeri ve yer altı şehirleri bulunmaktatır.

 

 

4 km. uzunluğundaki IHLARA VADİSİ de Güzelyurt ilçe sınırları içerisindedir. Yüksek Kilisenin bulunduğu Analipsis tepesi ve Selime ile Yaprakhisar’da çok sayıda PERİ BACALARI yer almaktadır. ZİGA KAPLICALARI termal turizm açısından önemlidir. Hasandağı eteklerinde kurulmuş bulunan Güzelyurt limatizm açısından nemlidir 1485 mt. Yüksekte olup, tam bir yayla havası hüküm sürer. Her mevsimde ayrı bir renge bürünen Güzelyurt mesire yerleri ile de ünlüdür.

 

 

 

Güzelyurt’taki kiliseler; M.S. 395’de Ortodoks mezhebinin kurucusu Aziz Gregorius adına yapılan Kilise Camii, Sivişli,Yüksek , Aziz Anargiros (Bucak), Kızıl, Koç, Kömürlü, Kalburlu, Çömlekçi, Azizler Damı, Cafarlar, Kulluk kiliseler ile çok sayıda yer altı şehri yanında Akropol ve sivil mimari yapılar önemlidir.